تامین خواسته چیست؟ اعتراض به قرار تامین خواسته
فهرست محتوا
درمقاله پیش رو به نهاد حقوقی بسیار مهم قرار تامین خواسته پرداخته شده است .از زمان طرح دعوا تا صدور حکم و اجرای آن گاهی زمان مدیدی سپری می شود. در این بازه زمانی به نسبت طولانی ممکن است خواسته در معرض تضییع یا تفریط قرار گیرد.
تامین خواسته نهاد حقوقی ای است که امتیازاتی را برای خواهان فراهم می آورد تا هرچه سریع تر و راحت تر بتواند به حقوق خود دست یابد. تامین خواسته از تضییع حقوق خواهان به نحوی که در قانون مقرر گردیده جلوگیری بعمل می آورد .قرار تامین خواسته هم در دعاوی حقوقی قابل صدور است و هم در دعاوی کیفری. در ادامه در خصوص هر دو مورد توضیحات لازم ارائه خواهد شد.
به دلیل وجوه اشتراک قرار تامین خواسته با دستور موقت پیشنهاد می شود مقاله با عنوان دستور موقت در این وب سایت را پس از این مقاله مطالعه فرمایید. قرار تامین خواسته علی رغم وجوه اشتراک با دستور موقت واجد وجوه افتراق بسیاری با تامین خواسته است.گاهی میان موارد صدور این دو نهاد حقوقی اشتباهاتی رخ می دهد.
تامین خواسته در قانون آیین دادرسی مدنی
قرار تامین خواسته در قانون آیین دادرسی مدنی را می توان نهادی برای حفظ حقوق خواهان دانست به همین جهت به درخواست تامین خواسته در وقت فوری رسیدگی می گردد، با صدور قرار تامین خواسته از تضییع حقوق خواهان جلوگیری به عمل می آید چرا که از اقامه ی دعوا تا صدور حکم قطعی، زمان نسبتاً مدیدی سپری می شود و دراین مدت ممکن است خوانده اموالش را از مالکیت خود خارج نموده و یا توسط سایر بستانکاران از دسترس خواهان خارج شود .در نتیجه صدور قرار تامین خواسته و اجرای آن، به نوعی امنیت خواسته تامین می شود . از طرفی ممکن است وسیله ای برای تحقق رسیدن هرچه سریعتر به خواسته باشد. توقیف اموال و یا مسدودی حساب خواهان عواقب و تبعاتی به دنبال دارد از این رو ممکن است شرایط تسلیم و تمکین خوانده را فراهم آورد. همانطور که بیان شد قرار تامین خواسته را می توان راهی برای درامنیت قراردادن و ایمن نمودن خواسته دانست .
وکیل پایه یک دادگستری سید احمد میرشاه محمد کارشناس ارشد حقوق اقتصادی از دانشگاه شهید بهشتی
جهت تعیین وقت ملاقات با وکیل میرشاه با شماره تلفن 09306091148 تماس حاصل نمایید
ملاقات با تعیین وقت قبلی
موارد صدور قرار تامین خواسته
مطابق ماده 108 آیین دادرسی مدنی در موارد زیر خواهان می تواند از دادگاه صالح رسیدگی درخواست قرار تامین خواسته نماید و دادگاه مکلف به قبول آن است عبارتند از:
الف- دعوا مستند به سند رسمی باشد ؛ اگر دعوا مستند به سند رسمی باشد دادگاه مکلف است با احراز شرایط به درخواست خواهان بدون گرفتن خسارت احتمالی از وی ، قرار تامین را صادر نماید. توجه داشته باشید تنها اسناد رسمی مورد نظر قانونگذار هستند و اسناد عادی را حتی اگر سردفتر تایید امضاء نموده باشد را شامل نمی شود.در این خصوص توصیه می شود به مقاله تفاوت اسناد رسمی با اسناد عادی مراجعه فرمایید.
ب- خواسته در معرض تضییع و یا تفریط باشد؛ تضییع از طریق فعل و تفریط از طریق ترک فعل صورت می گیرد. بدین معنا که خواسته در معرض تلف شدن و از بین رفتن باشد چه به سبب فعل و یا ترک فعل در هر دو صورت واجد شرایط درخواست قرار تامین خواسته است و دادگاه مکلف است بدون گرفتن تامین از خواهان قرار تامینخواسته را صادر نماید. اثبات مورد تضییع و یا تفریط بودن خواسته بر عهده خواهان است که می تواند با هردلیلی از جمله درخواست تحقیقات محلی ، شهادت شهودت ، معاینه محلی و سایر امارات و قراین باشد.
مطلب مرتبط: تامین دلیل چیست؟
ج- اسناد تجاری واخواست شده و سایر موارد منصوص در قانون ؛ اوراق تجاری شامل برات، سفته و چک واخواست شده می باشد .اگر دعوا مستند به اوراق تجاری واخواسته شده باشد دادگاه مکلف است همانند موارد ذکر شده فوق بدون گرفتن تامین از خواهان قرار تامین خواسته را صادر نماید. به موجب رای وحدت رویه شماره 536 ، مورخ 10/7/1369 آمده است : “گواهی بانک محال علیه دایر بر عدم تادیه ی وجه چک که در مهلت مقرر به بانک مراجعه شده ( که به گواهی برگشت یا عدم پرداخت مشهور است )، به منزله ی واخواست نامه می باشد”.
د- در مواردی که دعوای خواهان مشمول شرایط فوق نباشد و ممکن است قرار تامین خسارتی را به طرف مقابل وارد نماید، خواهان ملزم تادیه تامین است و باید تامین را نقدا به صندوق دادگستری واریز نماید.در صورت عدم پرداخت تامین دادگاه نمی تواند قرار تامین خواسته را صادر نماید. بنابراین به موجب بند (د) ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی در مواردی که خواهان،خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید نقداً به صندوق دادگستری بپردازد دادگاه مکلف به صدور قرار تامین خواسته است.
شرایط درخواست صدور قرار تامین خواسته
نه تنها فراهم بودن شرایط ذکر شده، بلکه شرایط صدور قرار تامین خواسته نیز باید فراهم باشد. درخواست تامین خواسته مستلزم رعایت شرایط عمومی اقامه دعوی است.درخواست تامین خواسته ممکن است قبل از تقدیم دادخواست اصلی یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا قبل از صدور حکم قطعی مطرح گردد.
در خواست صدور قرار تامین پیش از صدور حکم قطعی بدین معناست که این درخواست می تواند چه در مرحله نخستین و چه درمرحله تجدیدنظر مطرح گردد. درخواست تامین معمولاً زمانی پذیرفته می شود که زمان مطالبه خواسته فرا رسیده باشد مگر درمواردی که مطابق ماده 114 قانون آیین دادرسی مدنی : ” نسبت به طلب یا مال معینی که هنوز موعد تسلیم آن نرسیده است ،در صورتی که حق مستند به سند رسمی و در معرض تضییع یا تفریط باشد می توان درخواست تامین نمود”. در این صورت خواهان باید با زمان رسیدن زمان مطالبه طلب یا تسلیم مال حداکثر ظرف مدت 10 روز اقامه دعوا نماید. درخواست تامین باید به میزان خواسته معلوم یا عین معین باشد.
مرجع صالح رسیدگی و صدور قرار تامین خواسته
مرجع صالح رسیدگی به قرار تامین خواسته دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارد ، در این صورت اگر درخواست تامین پیش از اقامه دعوا باشد دادگاه صالح به رسیدگی اصل دعوا براساس صلاحیت ذاتی و محلی صالح به رسیدگی قرار تامین خواسته است .درخواست تامین خواسته در پرونده های کیفری در صلاحیت بازپرس است.
اصل بر این است که قرار تامین خواسته اول به خوانده ابلاغ و سپس اجرا گردد ولی در مواردی که ابلاغ فوری ممکن نباشد و تاخیر در اجرا سبب تضییع حقوق خواهان گردد ،قرار تامین خواسته قابلیت اجرا دارد.
آیا تبدیل تامین امکان پذیر است؟
در صورت درخواست خوانده برای تبدیل تامین، اگر خواسته توقیف شده عین معین باشد منوط به رضایت خواهان است و اگر تبدیل تامین به وجه نقد باشد باید معادل مال توقیف شده به صندوق دادگستری یا یکی از بانکها، سپرده شود. درخواست تبدیل تامین از مال به مال دیگر باید یا برابر و یا بیشتر از مال توقیف شده ، ارزش داشته باشد و نیز آسانتر به فروش برسد.
آیا قرار تامین خواسته قابل شکایت است؟
قرار تامین خواسته با حصول شرایط ذکر شده ظرف مدت 10 روز پس از ابلاغ به خوانده ، قابل اعتراض درهمان دادگاه صادر کننده رای است . قرار تامین خواسته می تواند مورد اعتراض شخص ثالث نیز قرار گیرد.اصحاب دعوا نمی توانند نسبت به تصمیم دادگاه در خصوص گرفتن تامین از خواهان یا میزان آن اعتراض نمایند. باید توجه داشت که قرار قبول یا رد تامین،قابل تجدید نظر نیست.
رفع اثر از قرار تامین خواسته
در مواردی که دعوای خواهان با شکست قطعی مواجه شود یا در موارد استرداد دعوا و یا استرداد دادخواست، به خودی خود از تامین رفع اثر می شود یعنی اموال بازداشت شده آزاد می گردد . همچنین در زمانی که قرار تامین خواسته مورد اعتراض قرار می گیرد و در پی این اعتراض قرار تامین خواسته فسخ گردد به درخواست ذی نفع و با دستور مقام قضایی از تامین آزاد می گردد.
خساراتی که از محل صدور قرار تامین خواسته و اجرای آن به خوانده وارد می شود ظرف 20 روز از تاریخ حکم قطعی مبنی بر بطلان دعوا یا بی حقی خواهان با تسلیم دلایل به دادگاه صادر کننده قرار قابل مطالبه است. مطالبه خسارت در این مورد بدون رعایت تشریفات قانون آیین دادرسی مدنی و بدون پرداخت هزینه دادرسی به عمل می آید.
به موجب ماده 112 قانون آیین دادرسی مدنی: چنانچه درخواست کننده تامین خواسته ظرف 10 روز از صدور این قرار در اصل خواسته اقامه دعوا نکند، به درخواست خوانده قرار تامین خواسته لغو خواهد شد.
تامین خواسته کیفری
علاوه بر دعاوی حقوقی امکان صدور قرار تامین خواسته در دعاوی کیفری نیز وجود دارد. ماده 107 قانون آیین دادرسی کیفری مقرر می دارد : ” شاکی می تواند تامین ضررو زیان خود را از بازپرس بخواهد. هرگاه این تقاضا مبتنی بر ادله قابل قبول باشد ، بازپرس قرار تامین خواسته صادر می کند . قرار تامین خواسته ای که بازپرس صادر می نماید، قابل شکایت نمی باشد و برای صدور آن نیاز به گرفتن تامین از شاکی نیست.
نباید دچار این اشتباه شد که صدور قرار تامین خواسته تنها توسط بازپرس (دادسرا) امکان پذیر است. قرار تامین خواسته کیفری توسط دادگاه نیز قابل صدور است.
نکته ای که حائز اهمیت است اینکه ؛دادگاه حقوقی به اعتراض اشخاص ثالث نسبت به توقیف اموال ناشی از اجرای قرار تامین خواسته مطابق مقررات اجرای احکام مدنی رسیدگی می کند.
پیچیدگی های قرار تامین خواسته
این قرار تامینی دارای شرایط و پیچیدگی های حقوقی است و درخواست و اثبات شرایط صدور آن نیازمند تبحر و مهارت حقوقی می باشد . از این رو وکلای دفتر وکالت میرشاه همواره کوشیده اند تا مشکلات حقوقی شما را به بهترین نحو ممکن پاسخ گویند . دفتر وکالت میرشاه با تیمی از وکلای متخصص و به نام در شهر کرج آماده ارائه خدمات حقوقی به شما عزیزان می باشد. جهت برقراری ارتباط با دفتر وکالت میرشاه می توانید با شماره 09306091148 تماس حاصل فرمایید تا همکاران ما به شما جهت امر مشاوره و یا پیگیری پرونده و اقامه دعوا راهنمایی های لازم را بنمایند .
اعتراض به قرار تامین خواسته
در دعاوی حقوقی طرف دعوا می تواند ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ قرار تامین خواسته به این قرار اعتراض کند. مرجع اعتراض به قرار تامین خواسته همان مرجع صادر کننده قرار است. قرار تامین خواسته قابل تجدید نظر خواهی و فرجام خواهی نیست.
قرار تامین خواسته کیفری که از سوی بازپرس صادر شده به موجب بند (پ) ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 قابل اعتراض از سوی متهم است. مهلت اعتراض به این قرار برای اشخاص مقیم ایران 10 روز و برای افراد مقیم خارج از کشور یک ماه از تاریخ ابلاغ است.
تهیه و تنظیم: دفتر وکالت میرشاه
