همه چیز درباره نفقه بررسی کامل در سال 1403

وکیل پایه یک دادگستری فرشته شهبازی

همانطور که ذیل نوشتار عقد نکاح چیست مورد اشاره و بررسی قرار گرفت،یکی از آثار نکاح، پرداخت نفقه است. اما موضوع نفقه تنها به نفقه زوجه منتهی نمی شود و دربرگیرنده نفقه اقارب شامل فرزندان و پدر و مادر نیز می باشد لذا ضرورت حاصل شد که تحت عنوان خاص نفقه به بررسی انواع آن بپردازیم.

نفقه زوجه

طبق ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی:”در ازدواج دائم نفقه زن به عهده شوهر است”. زن از زمان انعقاد عقد نکاح استحقاق دریافت نفقه را خواهد داشت. درنتیجه بر خلاف اعتقاد برخی در دوران عقد نیز زوجه مستحق نفقه می باشد.

وکیل پایه یک دادگستری سرکار خانم فرشته شهبازی به عنوان یک وکیل خوب خانواده شناخته شده و معتبر است

برای تعیین وقت ملاقات با خانم وکیل فرشته شهبازی با شماره تلفن 09306091148 تماس حاصل فرمایید

ملاقات با تعیین وقت قبلی

براساس ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی: “نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض” . معیار میزان نفقه  وضعیت زندگی زن و شوهر است نه خانواده ی پدری زن.

زوجه در صورتی مستحق نفقه خواهد بود که از شوهر تمکین کند و به تعبیر دیگر وظایف زناشویی خود را انجام دهد مگر در صورتی که برای ایفای این وظایف مانع مشروع وجود داشته باشد.عدم تمکین زن (ناشزه بودن) و به تبع آن عدم استحقاق وی برای نفقه باید توسط شوهر اثبات شود‌.

مطالبه نفقه به دو طریق حقوقی و کیفری امکان پذیر است. در عقد موقت به زوجه نفقه تعلق نمی گیرد مگر ضمن عقد شرط پرداخت نفقه قید شده باشد یا شرایط زندگی زوجین بر مبنای پرداخت نفقه قرار گرفته باشد.

نفقه اقارب

نفقه اقارب شامل نفقه فرزندان و پدرومادر می باشد.

نفقه فرزندان

طبق ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی:”نفقه فرزندان به عهده پدر است و پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به دادن نفقه به عهده اجداد پدری است. در صورت نبود اجداد پدری یا عدم قدرت آنها در پرداخت نفقه فرزند، نفقه به عهده مادر است. اگر مادر در قید حیات نباشد، نفقه فرزند به عهده اجداد مادری است”. در صورت طلاق اگر حضانت با مادر باشد پرداخت نفقه و تامین مخارج فرزند با پدر خواهد بود. در ادامه این نوشتار توضیحات مفصلی از نظر خواهد گذشت.

مطلب مرتبط: مراحل طلاق از طرف زن

اصولا پرداخت نفقه فرزند پسر تا سن ۱۸ سالگی به عهده پدر است. مگر پس از آن مجدداً مشغول به تحصیل در دانشگاه و یا به خدمت سربازی اعزام شود در این صورت تا مدت زمان معقول و مناسبی به او نفقه تعلق می گیرد. همچنین زمانی که نتواند پس از سن مذکور به کار مناسبی مشغول شده و معاش خود را تامین کند و یا دچار بیماری یا از کار افتادگی شده باشد، باز هم استحقاق دریافت نفقه خواهد داشت.

نفقه دختران تا زمان ازدواج به عهده پدر است مگر قبل از ازدواج استقلال مالی پیدا کند در این صورت حق درخواست نفقه از والدین را نخواهد داشت.

نفقه پدر و مادر

طبق ماده ۱۲۰۰قانون مدنی:” نفقه ابوین با رعایت الاقرب فالاقرب بر عهده اولاد و اولاد اولاد است”. بر این اساس پرداخت نفقه ابتدا بر عهده فرزند است. در این مورد تفاوتی میان فرزند دختر و پسر وجود ندارد و پرداخت نفقه به تساوی به عهده آنان می باشد. در صورتی که فرد فرزند نداشته باشد و یا تمکن مالی نداشته باشد  این تکلیف بر عهده اولاد اولاد(نوه) است. در صورت تعدد، پرداخت نفقه به تساوی به عهده آنان می باشد.

شرایط الزام به پرداخت نفقه اقارب

۱- فقر و عدم توانایی مالی نفقه گیرنده

براساس ماده ۱۱۹۷ قانون مدنی: “کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسائل معیشت خود را فراهم سازد”.

بنابراین در صورت وجود دو شرط شخص مستحق نفقه خواهد بود:

1. نیاز مالی داشته باشد.
2. علاوه بر نیاز مالی توانایی اشتغال و کسب درآمد نداشته باشد.

اگر فردی از نظر وضعیت جسمانی توانایی کار کردن نداشته باشد اما توانایی مالی کافی داشته باشد، مستحق دریافت نفقه‌ نخواهد بود.

۲- استطاعت مالی نفقه دهنده

براساس ماده ۱۱۹۸ قانون مدنی: “کسی ملزم به انفاق است که متمکن از دادن نفقه باشد یعنی بتواند نفقه بدهد بدون اینکه از این حیث در وضع معیشت خود دچار ‌مضیقه گردد برای تشخیص تمکن باید کلیه تعهدات و وضع زندگانی شخصی او در جامعه در نظر گرفته شود”.

تفاوت نفقه اقارب با نفقه زوجه

• نفقه زن مقدم بر نفقه اقارب است. یعنی در صورت عدم کفایت دارایی شوهر ،وی تنها الزام به پرداخت نفقه زوجه دارد.
• زن علاوه بر نفقه آینده، حق مطالبه نفقه گذشته را هم دارد  ولی اقارب تنها می توانند نفقه آینده خود را مطالبه کنند.
• نفقه زن منوط به تمکن شوهر و مستحق بودن زوجه نیست در حالی که پرداخت نفقه اقارب منوط به تمکن منفق و به میزان استطاعت وی و مستحق بودن اقارب می باشد.
• نفقه‌ اقارب عبارت است از مسکن، البسه، غذا و اثاث‌ البیت به‌ قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه‌ استطاعت منفق درحالی که نفقه زوجه با هدف ایجاد رفاه برای زن در زندگی زناشویی درنظر گرفته شده است.
• نفقه زوجه یک جانبه است یعنی تنها شوهر مکلف به انفاق زوجه می باشد در حالی که زوجه حتی در صورت استطاعت مالی و نیاز مالی زوج چنین تکلیفی ندارد اما نفقه اقارب دو جانبه است یعنی هم اولاد و هم پدر و مادر در صورت تحقق شرایط ذکر شده ملزم به انفاق هستند.

ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه

بر اساس ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده عدم پرداخت نفقه اشخاص واجب النفقه ضمانت اجرای کیفری خواهد داشت. “هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب ‌النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می‌شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می‌شود”.

مبلغ نفقه فرزند در سال 1403

اگر این مقاله را تا اینجا مطالعه کرده باشید استحضار یافته اید که؛ پرداخت نفقه فرزند به صورت پیش فرض بر عهده پدر است. طبعاً پدر موظف است آینده و نیازهای کودک خود را تامین نماید. در خصوص نفقه فرزند پسر و فرزند دختر قانون تفاوت قائل شده است. پدر موظف است تا پیش از ازدواج دختر نفقه او را پرداخت کند. وظیفه پرداخت نفقه فرزند پسر توسط پدرٰٰ، تا سن 18 سالگی است. در صورت ادامه تحصیل، پدر موظف است مخارج زندگی فرزند پسر را تامین کند. در صورت فوت پدر یا ناتوانی او برای پداخت نفقه مثلا به دلیل بیماری، وظیفه پرداخت نفقه فرزند یا همان اولاد با جد پدری است.  اگر اجداد پدری توانایی پرداخت نفقه فرزند را نداشته باشند این وظیفه به مادر محول می شود. در صورت وقوع طلاق، حتی اگر حضانت فرزند به مادر سپرده شده باشد، وظیفه پرداخت نفقه فرزند از گردن پدر ساقط نمی شود.

مراجعین معمولاً می خواهند بدانند به صورت مشخص  چه مبلغی از بابت نفقه فرزند تعیین می شود؟ در پاسخ به این سئوال باید گفت: به صورت کلی نمی توان مبلغ مشخصی را تعیین نمود. برای تعیین نفقه فرزند معمولاً دادگاه موضوع را به کارشناس ارجاع می دهند. کارشناس تعیین نفقه، با براورد هزینه های اولیه زندگی و نیازهای مالی، شرایط سلامت و بیماری فرزند و سایر ضوابط مبلغ نفقه فرزند را تعیین و به دادگاه اعلام می نماید. کارشناس نفقه سطح مالی وضعیت اقتصادی خانواده را در نظر می گیرد. بنابرای باید گفت مبلغ نفقه فرزندان در سال 1403 توسط کارشناس نفقه با در نظر گرفتن ضوابط و میزان مخارج در سال 1403 تعیین و اعلام می نماید. نظر کارشناس نفقه مانند هر نظر کارشناسی دیگر باید منطبق با اوضاع و احوال مسلم قضیه بوده و به موارد استعلامی دادگاه تصریح شده باشد.

نفقه فرزند در سال 1403 راهنمایی کامل برای محاسبه و پرداخت نفقه به فرزندان 

محاسبه میزان نفقه فرزند در سال 1403، یک موضوع حائز اهمیت است که نیاز به راهنمایی کامل دارد. این نوع نفقه، در دسته نفقه اقارب قرار می‌گیرد و قواعدی کاملا متفاوت از نفقه زوجه دارد. در سال 1403 یا سال های دیگر ، میزان نفقه فرزند پسر یا فرزند دختر در قانون مدنی تعیین‌ نشده‌ است و بسته به تفاوت توانایی مالی پرداخت‌کننده نفقه و نیازهای فرزندان پسر، متغیر است. عدم پرداخت نفقه برای فرزندان پسر، ممکن است منجر به مجازات قانونی شود و فرد مجرم از طریق شکایت قابل پیگیری است. در این مقاله، به‌طور جامع به راهنمایی محاسبه و پرداخت نفقه به فرزندان پرداخته خواهد شد.

۳ روش محاسبه نفقه فرزند در سال 1403

در این قسمت مقاله، سه روش محاسبه نفقه فرزند در سال 1403 را بررسی می‌کنیم. محاسبه نفقه فرزند پسر و فرزند دختر متفاوت از نفقه زوجه است و قواعد مخصوص به خود را دارد. میزان نفقه بسته به توان مالی پرداخت‌کننده و نیازمندی‌های فرزند تعیین می‌شود.

روش اول: محاسبه بر اساس درآمد پرداخت کننده

در این روش، میزان نفقه بر اساس درآمد پرداخت‌کننده تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، درصدی از درآمد پرداخت‌کننده به عنوان نفقه معین می‌شود. این روش معمولا در مواردی استفاده می‌شود که درآمد پرداخت‌کننده قابل تعیین و پایدار است. با استفاده از این روش، میزان نفقه بر اساس توان مالی پرداخت‌کننده تغییر می‌کند و ممکن است در طی زمان تغییر کند.

روش دوم: محاسبه بر اساس هزینه‌های فرزند

در این روش، میزان نفقه بر اساس هزینه‌ های مورد نیاز فرزند تعیین می‌شود. برای محاسبه نفقه، هزینه‌های مختلفی مانند هزینه غذا، پوشاک، آموزش، بهداشت و سایر هزینه‌های مرتبط با فرزند در نظر گرفته می‌شود. در این روش، توان مالی پرداخت‌کننده و نیازمندی‌های فرزند تعیین‌کننده میزان نفقه هستند. این روش معمولا در مواردی استفاده می‌شود که درآمد پرداخت‌کننده متغیر است و هزینه‌های فرزند نیاز به برآورد دقیق دارد.

روش سوم: محاسبه بر اساس توافق طرفین

در برخی موارد، نفقه فرزند می‌تواند بر اساس توافق طرفین تعیین شود. در این صورت، پرداخت‌کننده و فرزند یا وکلای آنها، میزان نفقه را تعیین می‌کنند. این روش معمولا در مواردی استفاده می‌شود که طرفین توانایی برقراری توافق را دارند و تمایل به رسیدگی به مسئله در دادگاه ندارند.

در نهایت، لازم به ذکر است که عدم پرداخت نفقه برای فرزندان پسر ممکن است منجر به مجازات و تبعات قانونی شود. پرداخت نفقه تا زمانی که فرزندان به سن بلوغ و رشد کافی برسند و توانایی خود در تامین نیازهای مالی خود را داشته باشند، ادامه خواهد داشت. میزان نفقه فرزند پسر در سال 1403 تعیین‌نشده‌است و بسته به شرایط و نیازهای مختلف متفاوت خواهد بود.

راهکارهای پرداخت نفقه به فرزندان در سال 1403

نفقه فرزندان در سال 1403؛ راهکارهای پرداخت نفقه به فرزندان

نفقه فرزندان در صورت جدایی یا طلاق از بین زوجین نیاز به بررسی و اظهار نظر دارد. در این قسمت مقاله، را بررسی خواهیم کرد. این راهکارها شامل تعهدات قانونی، مسئولیت‌های والدین، و مراحل شکایت برای مطالبه نفقه است.

تعهدات والدین در پرداخت نفقه

• حضانت فرزندان تا سن ۷ سال با مادر است و پدر مکلف به پرداخت هزینه‌های فرزند مشترک است.
• نفقه فرزندان ذکور تا ۱۸ سال و اناث تا مادامی که دختر ازدواج نکرده باشد، به عهده پدر است.
• در صورت ادامه تحصیلات عالی بعد از سن ۱۸ سال، هزینه تحصیلی با پدر است.
• در صورت عدم پرداخت نفقه توسط پدر و وجود استطاعت، قانون‌گذار تا ۶ ماه حبس برای پدر در نظر گرفته است.
• پس از فوت پدر، نفقه فرزندان بر عهده اجداد پدری است و در صورت عدم وجود آنها، بر عهده مادر قرار می‌گیرد.

مراحل شکایت برای مطالبه نفقه

برای مطالبه نفقه از طریق دادسرا و دادگاههای خانواده می‌توان شکایت کرد. در صورت توافق نفقه با والدین، تعیین می‌گردد و در صورت عدم توافق، شورای حل اختلاف می‌تواند موضوع را بررسی کند. همچنین، مطالبه نفقه فرزند توسط وکیل امکان‌پذیر است و می‌تواند با توجه به تعاریف قانون‌گذار و مدارک مورد نیاز انجام شود.

در نهایت، برای مطالبه نفقه به فرزندان، توجه به تعهدات قانونی و مسئولیت‌های والدین ضروری است. با رعایت این نکات و استفاده از راهکارهای پرداخت نفقه، می‌توان به تامین هزینه‌های لازم برای رشد و توسعه فرزندان در سال 1403 کمک کرد.

تامین نیازهای مالی فرزندان پسر در سال 1403

توضیح داده شد که؛ تامین نیازهای مالی فرزندان پسر و یا فرزندان دختر می‌تواند به عنوان یکی از وظایف مهم و مسئولیت‌های پدران محسوب شود. نفقه فرزند پسر جزو دسته نفقه اقارب است و قواعد حاکم بر آن با نفقه زوجه تفاوت دارد. برای تامین نیازهای مالی فرزندان پسر، پدر باید مسئولیت‌هایی را به عهده بگیرد که شامل مسکن، پوشاک، غذا و تجهیزات خانه می‌شود.

تامین نیازهای مالی فرزندان پسر باید با توجه به توان مالی پدر صورت گیرد. این به این معنی است که پدر باید توانایی مالی لازم برای تامین نیازهای مذکور را داشته باشد. در صورت عدم توانایی مالی، نیازهای مالی فرزندان پسر ممکن است به صورت محدود تامین شود و این ممکن است برای پدر و فرزندان پسر تحمیل بار مالی محسوب شود.

میزان نفقه فرزندان پسر در سال 1403 تعیین‌ نشده‌ است و ممکن است متفاوت باشد. اما باید توجه داشت که در صورت عدم پرداخت نفقه برای فرزندان پسر، پدر موظف به پرداخت مجازات‌ هایی خواهد بود. این مجازات‌ها ممکن است شامل جرائم مالی باشد.

نفقه فرزند پسر تا زمانی که او به سن بلوغ و رشد کافی برسد و بتواند خودش برای تامین نیازهای مالی خود کار کند، ادامه خواهد داشت. این به این معنی است که پدر مسئولیت تامین نیازهای مالی فرزندان پسر را تا زمانی که آن‌ها بتوانند خودشان برای خودشان معیشت کنند، بر عهده دارد.

سخن آخر؛ نفقه فرزند و نفقه پدر و مادر

 در این مقاله، سه روش محاسبه نفقه فرزند در سال 1403 را بررسی کردیم. درصورتی که درآمد پرداخت‌کننده متغیر باشد و هزینه‌های فرزند نیاز به برآورد دقیق داشته باشد، می‌توان از این روش‌ها استفاده کرد. همچنین، نحوه پرداخت نفقه به فرزندان در صورت جدایی یا طلاق نیازمند بررسی و اظهار نظر است. همان‌طور که می‌دانیم، حضانت فرزندان تا سن ۷ سال با مادر است و پدر مکلف به پرداخت هزینه‌های فرزند مشترک است. این وظیفه مسئولیتی مهم برای پدران است. البته در صورت عدم توانایی مالی، تامین نیازهای مالی فرزندان پسر ممکن است محدود شود و این مسئله می‌تواند برای پدر و فرزندان پسر بار مالی را افزایش دهد. بنابراین، در نهایت لازم است تا والدین با دقت و مسئولیت به پرداخت نفقه به فرزندان خود بپردازند و نیازهای مالی آن‌ها تامین کنند.

در خصوص نفقه پدر و مادر؛ عنایت دارند،نه تنها تکلیف قانونی است بلکه تکلیفی است شرعی و اخلاقی مبتنی بر آیین اسلام و رسوم و اخلاق ایرانیان. فرد مستنکف نه تنها از طریق قانون ملزم خواهد شد، بلکه از سوی عموم مردم شماتت و سرزنش می شود. وکلای دادگستری پیش از مراجعه به دادگاه فرد مستنکف را به رعایت اخلاق و دستور شرع و تکلیف قانون رهنمون می شوند.

نفقه زن قبل از عروسی

رسم نا نوشته ای در میان سنت های ایرانی در خصوص تشریفات ازدواج وجود دارد که بلافاصله پس از عقد زوجه به خانه شوهر نمی رود. رفتن زن به خانه شوهر منوط به برگزاری مراسم عروسی است. بگذریم از این که امروزه در بسیاری از خانواده ها مراسم عقد و عروسی را هم زمان برگزار می کنند و یا این نتیجه می رسند که اصلاً برگزار نکنند. به این شکل هم از برگزاری مراسمات پر خرج و ملال آور فراغت می یابند و هم پولی را که می بایست صرف شروع زندگی مشترک گردد در جای بهتری به مصرف خواهند رساند.

اما در میان برخی از خانواده هایی که خود را مقید به برگزاری مراسم بله برون، نامزدی، عقد و عروسی می دانند؛ این تصور وجود دارد که پس از عقد و قبل از عروسی و زندگی مشترک زوج یا همان شوهر محترم تکلیفی برای پرداخت نفقه همسر خود ندارد. ولیکن باید گفت این تصور کاملاً اشتباه است. قانون مدنی ایران زوج را به محض وقوع عقد نکاح مکلف به پرداخت نفقه زوجه کرده است. ماده 1102 قانون مدنی مقرر می دارد:” همین که عقد نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود”. از جمله این تکالیف؛ تکیف پرداخت نفقه است.

تهیه و تنظیم: متخصص حقوق خانواده دفتر وکالت میرشاه فرشته شهبازی وکیل پایه یک دادگستری