قتل عمد چیست؟ بررسی کامل انواع قتل عمد و حکم آن

قتل عمد از طریق ترساندن

قتل عمد چیست؟ جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص که در اثر رفتارهای اصابتی مانند ایراد صدمه جسمانی با شلیک گلوله،پرتاب جسم سخت و ضرب و جرح و غیره ملموس و متبادر به ذهن است.موضوع این مقاله ایراد صدمه به تمامیت جسمانی اشخاص به ویژه قتل با رفتار های غیر اصابتی مانند ترساندن و ورود هیجان و غیره است.

وکیل پایه یک دادگستری سید احمد میرشاه محمد کارشناس ارشد حقوق  از دانشگاه شهید بهشتی

جهت تعیین وقت ملاقات با وکیل میرشاه با شماره تلفن 09306091148 تماس حاصل فرمایید

مراجعه با تعیین وقت قبلی

اهمیت قتل عمد در قانون

قتل عمد بدون هرگونه شک و تردیدی مهم ترین جرم علیه تمامیت جسمانی اشخاص محسوب می شود ودر قوانین کلیه کشورها با واکنش شدیدی روبرو شده و برای آن مجازات تعیین گردیده است.در حقوق کنونی ایران نیز این جرم از اهمیت بالایی برخوردار است.(1)

مطلب پیشنهادی: قتل ناشی از اشتباه در هدف‌

قتل عمد در فقه اسلامی

کشتن یک انسان بجز قصاص نفس یا کیفر فساد برابر با کشتن همه انسان ها قلمداد گردیده است.در فقه اسلامی قتل عمد به نحو ذیل تعریف شده است : (هو ازهاق النفس المعصومه المکافئه عمداً و عدواناً)(1).

بدیهی است با توجه به تعریف فوق که تعریف مقبول نزد مشهور فقها می باشد برای تحقق قتل عمد شروطی به شرح ذیل لازم است:

 ازهاق نفس: منظور از ازهاق نفس همان خروج روح از بدن انسان می باشد و تا زمانیکه ازهاق نفس صورت نگرفته قتل عمدی  و بهتر بگوییم هیچ نوع قتلی رخ نداده است و باید حکم موضوع را در جرایم مادون قتل عمد مانند ضرب و جرح جستجو نمود.

معصومه: منظور شخص است که مستحق قتل نیست.بر همین اساس کشتن یک شخص مهدور الدم از تعریف قتل عمدی و قصاص نفس خارج می گردد.

مکافئه: به معنی هم  شأن بودن است بنابراین اگر مسلمان کافری را ولو عمداً به قتل برساند به لحاظ فقدان شرط مکافئه منصرف از قتل و قصاص است.

عمداً و عدواناً: منظور ان است که قتل عمد با قصد و با دشمنی صورت گیرد،بنابراین قتلی که بدون قصد قتل و نیز بدون آلات قتاله صورت می گیرد از تعریف قتل عمد خارج است.

تعریف قتل عمد در قانون مجازات اسلامی و مصادیق قتل عمد

بر خلاف متون فقهی که در آن قتل عمد تعریف گردیده و صرفاً به ذکر مصادیق اکتفا نشده است در قانون مجازات اسلامی اعم از قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 و قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 هیچ گونه تعریفی از قتل عمد ارائه نگردیده و صرفاً به مصادیق و شیوه های آن اشاره شده است. مطابق ماده 290 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 قتل در موارد زیر عمدی است:

• هرگاه مرتکب با انجام کاری قصد ایراد جنایت بر فرد یا افرادی معین یا غیر معین از یک جمع را داشته باشد و در عمل نیز جنایت مقصود یا نظیر آن واقع شود،خواه کار ارتکابی نوعاً موجب وقوع آن جنایت یا نظیر آن شود، خواه نشود.
• هرگاه مرتکب عمداً کاری انجام دهد که نوعاً موجب جنایت واقع شده یا نظیر آن گردد،هرچند قصد ارتکاب آن جنایت و نظیر آن رانداشته باشد ولی آگاه و متوجه بوده که آن کار نوعاً موجب آن جنایت یا نظیر آن می شود.
• هرگاه مرتکب قصد جنایت واقع شده یا نظیر آن را نداشته و کاری را هم که انجام داده است نسبت به افراد متعارف نوعاً موجب جنایت واقع شده یا نظیر آن نمی شود لکن در خصوص مجنی علیه به علت بیماری ،ضعف،پیری یا هر وضعیت دیگر و یا به علت وضعیت نامتعارف مجنی علیه یا وضعیت خاص مکانی یا زمانی آگاه و متوجه باشد.
• هرگاه مرتکب قصددایراد جنایت واقع شده یا نظیر آن را داشته باشد ،بدون آنکه فرد یا جمع معینی مقصود وی باشد و در عمل نیز جنایت مقصود یا نظیر آن واقع شود،مانند اینکه در اماکن عمومی بمب گذاری کند.

تعریف فعل غیر مادی یا غیر اصابتی

افعال و رفتارهای غیر اصابتی شامل رفتارهایی هستند که هیچ گونه اثر ظاهری بر بدن  فرد باقی نمی گذارد و در واقع با ایجاد ترس،هراس،وحشت و اضطراب و تاثیر ناگوار بر سیستم عصبی و روانی شخصی موجب مرگ یا ورود صدمه به شخص می شود. تحقق قتل عمد با این قبیل موارد به شفافیت و وضوح قتل با رفتارهای مادی و اصابتی نسیست و در این مقاله جنبه های مختلف آن بررسی می شود.

پیش از پرداختن به مصادیق قتل با این رفتارها لازم به ذکر است که به لحاظ سابقه تاریخی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 نیز مقنن این قبیل رفتارها را برای تحقق قتل عمد اشاره نموده  و تقریباً مفاد ماده 325 قانون مار البیان را با اندک تغییراتی در ماده 501 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تکرار نموده است. به موجب این ماده “هرگاه کسی به روی شخصی سلاح بکشد یا حیوانی مانند سگ را به سوی او بر انگیزد یا هرکار دیگری که موجب هراس او می گردد مانند فریاد کشیدن یا انفجار صوتی انجام دهد و بر اثر این ارعاب، شخص بمیرد یا مصدوم گردد حسب مورد بر اساس تعاریف انواع جنایت به قصاص یا دیه محکوم می شود.”

مطلب پیشنهادی: قتل عمد از طریق ترک فعل

قتل با ترساندن

همانطور که ملاحظه می گردد رفتارهای غیر اصابتی مانند سلاح کشیدن یا برانگیختن حیوانی مانند سگ که نتیجتاً منجر به هراس شخص می گردد می تواند حسب مورد قتل عمد،شبه عمد یا خطای محض محسوب گردد لذا شرط قتل عمدی محسوب شدن این قبیل رفتارها آن است که منطبق با یکی از مصادیق قتل عمد موضوع ماده 290 گردد والا با توجه به نوع آن می تواند شبه عمد یا خطای محض باشد.

به عنوان نمونه اگر شخصی حیوانی را به سوی شخصی بر انگیزد و شخص دیگری که در کنار وی ایستاده است از ترس قالب تهی کند یا در ساعت غیر متعارفی از نیمه شب با خالی کردن آهن در کوچه موجب سکته یکی از همسایگان در اثر صدای مهیب ناشی از تخلیه آهن شود ،این مصادیق ماهیتاً خطای محض محسوب می شوند،اما ممکن است به دلیل وجود عنصر تقصیر در حکم شبه عمد محسوب گردند.(3)

وضعیت جسمی و روحی قربانی

نکته شایان ذکر در خصوص ماده مرقوم آنکه برای محکوم نمودن شخص مرتکب،صغر سن،بیماری،جنون، نا آگاهی و یا ترسو بودن قربانی شرط نیست،هرچند که در خصوص وجود این موارد اثبات رابطه سببیت بین فعل مرتکب و جنایت حاصله آسان تر خواهد بود(4).در تحریرالوسیله در این قبیل موارد اصل بر مسئولیت مرتکب گذاشته شده است و عدم استناد جنایت به فعل وی نیازمند به اثبات دانسته شده است(5).

فوت ناشی از اضطراب و هیجان

سئوال مهمی که در این راستا مطرح می شود آن است که آیا حکم ماده یاد شده را می توان به فوت ناشی از ایجاد اضطراب،هیجان و غیره با قصد قتل هم سرایت داد یا اینکه حکم ماده را منحصراً باید شامل هراس و وحشت دانست؟

برخی از حقوق دانان معتقدند با عنایت به اینکه بین مواد مذکور در قانون و موارد مطروح اخیر سنخیتی وجود ندارد لذا نمی توان حکم ماده را به موارد مذکور سرایت داد و علیرغم تمثیلی بودن موارد مطروح را باید از حکم ماده مذکور خاج نمود(6)اما برخی دیگر از حقوقدانان حکم ماده را شامل اضطراب یا هیجان و نظایر آن نیز می دانند لذا معتقدند اگر شخص به قصد صدمه زدن به قلب یک بیمار قلبی یا باعث مرگ و میر شدن، خبر دروغ برنده شدن وی را در یک مسابقه بخت آزمایی بزرگ بدهد یا به دروغ وی را از بازگشت تنها فرزند او که سال ها مفقودالاثر بوده است ،مطلع نماید مشمول حکم ماده خواهد بود.(7)نظر اول با ظاهر ماده و تفسیر مضیق به نفع متهم سازگاری بیشتری داشته و نظر دوم با ادبیات حقوقی سازگارتر است؛نگارنده متمایل به نظر دوم می باشد.

فهرست منابع:

1. امام خمینی،روح الله الموسوی-تحریرالوسیله،ج2-تهران-دارالعلم-چاپ دوم،1366
2. سپهوند ایرخان،جرایم علیه اشخاص-انتشارات مجد-چاپ دوم،1388
3. سپهوند همان منبع
4. محقق حلی،شرایع الاسلام-انتشارات استقلال-جزء دوم-بی تا
5. میرمحدصادقی حسین،جرایم علیه اشخاص-نش
6. ر میزان-چاپ شانزدهم-تهران-1393
7. میرمحمد صادقی همان منابع

وکیل متخصص قتل عمد در کرج

معیارهای متعددی لازم است تا یک وکیل به عنوان وکیل متخصص در قتل عمد شناخته شود.گاهی از سوی متهم، به وکیل متخصص در قتل عمد مراجعه می شود و گاهی از سوی خانواده و آشنایان مقتول.در هر دو صورت وکیل متخصص قتل عمد باید از صلابت و شجاعت برخوردار بوده و با هوشیاری و ذکاوت ذاتی خود زوایای مختلف پرونده را مورد مطالعه و مداقه قرار دهد.وکیل قتل عمد نباید تنها به گزارش پزشکی قانونی و ضابطان اکتفا نماید گاهی لازم است شخصاً از جسد و صحنه جرم بازدید نماید.

صحنه جرم روایتگر مطالب بسیاری برای وکیل متخصص قتل عمد است.همواره زوایایی تاریک و پنهانی در پرونده های قتل عمد وجود دارد که تنها یک وکیل مجرب قتل عمد که از هوش و ذکائت ذاتی برخوردار است می تواند نسبت به کشف آنها اقدام نماید. از سوی دیگر قتل ممکن است عمد،شبه عمد یا خطای محض باشد تمایز هریک از این موارد تنها از عهده بهترین وکیل متخصص قتل عمد بر می آید.

پرونده با موضوع قتل عمد واجد پیچیدگی های عدیده ای است لذا ضروری است تیمی از مجربترین وکیل قتل عمد در کرج در پرونده حضور داشته داشته باشد.دفتر وکالت میرشاه با همکاری زبده ترین وکیل کیفری در کرج آماده قبول کلیه پرونده ها با موضوع قتل عمد می باشد.ضمن تماس با شماره تلفن زیر و یا با مراجعه حضور می توانید از مشاوره با وکیل متخصص قتل عمد در کرج بهره مند شوید.

مطلب پیشنهادی:

تلفن ثابت:02634981261

تلفن همراه:09306091148

نشانی دفتر وکالت میرشاه:کرج عظیمیه میدان مهران برج ماندگار طبقه 7 واحد 703